Nog niet zo lang geleden is er statiegeld ingevoerd op kleine plastic flessen, waardoor het aantal zwerfvuilflessen met meer dan 50% is afgenomen. De verwachting is dan ook dat het effect van statiegeld op blikjes ook groot zal zijn.
Maar wat vinden consumenten van deze verandering? Hebben zij al gebruik gemaakt van dit statiegeldsysteem? Zo ja, hoe hebben zij dat ervaren?
We brachten het ter sprake in ons Food Forum en hadden een discussie met 43 leden uit heel Nederland.
De consumenten zijn zich bewust van deze verandering en staan er over het algemeen positief tegenover
Ten eerste waren alle deelnemers op één na op de hoogte van deze ontwikkeling. Ze hebben de campagnes gezien en erover gelezen in het nieuws.
“Er is nu veel reclame op tv, dus je kunt het niet missen.” Linda, 61
De meeste deelnemers vinden het idee in theorie goed. Ze willen minder afval op straat zien, en geloven dat zo’n systeem mensen zal aanmoedigen om te recyclen.
“Ik vind het heel goed dat er statiegeld op blikjes zit. Dit zal hopelijk voorkomen dat mensen de blikjes overal heen gooien.” Robert-Jan, 54
Er zijn echter enkele praktische bezwaren naar voren gekomen.
Ze hebben echter wel een paar klachten
Het grootste probleem dat de deelnemers hebben ervaren is dat blikjes rommeliger te bewaren zijn dan flessen. Het is moeilijk om ze helemaal leeg te maken, en de (vaak suikerhoudende) resten in het blikje maken een rommel in de tas waarin ze bewaard worden.
“Ik vind het wel vies eerlijk gezegd, ze gaan stinken en plakken.” Peter, 32
Sommige deelnemers uiten ook twijfel of 15 cent wel genoeg motivatie is om de rommel die deze blikjes thuis veroorzaken te verdragen.
“Ik merk wel dat mensen 15 cent te weinig vinden of dat ze niet bereid zijn de moeite te nemen om vieze blikjes op te bergen.” Martijn, 43
Zullen consumenten als het even kan kiezen voor flesjes boven blikjes? Sommigen lijken die overstap al gemaakt te hebben.
“Ik heb nog geen blikjes ingeleverd omdat ik nu liever flessen koop.” Tessa, 44
Ten slotte is er enige bezorgdheid dat supermarkten en andere inleverpunten deze toename van het aantal inleveringen niet vergemakkelijken. Een paar deelnemers klaagden over lange rijen bij de inleverpunten van supermarkten.
“Ik ging naar de AH om mijn flessen in te leveren en er stond een mega lange rij bij het inleverpunt! Mensen met vuilniszakken vol flessen, kleine flesjes en blikjes om in te leveren. En er kwam geen einde aan en van ellende ben ik maar naar huis gegaan.” Cynthia, 52
Tot slot is ook het feit dat gedeukte blikjes bij het inleverpunt geweigerd kunnen worden een punt van frictie voor consumenten.
“Maar in de supermarkt, zo is mij verteld, is het frustrerend. Het plakt, de blikjes komen vaak terug omdat ze niet geaccepteerd worden omdat er een deuk in zit.” Palmyre, 66
De reden waarom blikjes niet te beschadigd of gedeukt mogen zijn, is dat de ophaalmachine de barcode voor het statiegeld niet kan lezen. Dat heeft niets te maken met de eigenlijke “recycleerbaarheid” van het blikje. In tegenstelling tot glazen flessen worden aluminium blikjes niet hergebruikt, maar geplet, versnipperd, omgesmolten en opnieuw gestold. Aluminium breekt tijdens het recyclingproces niet af, zodat het herhaaldelijk kan worden gerecycleerd.
Wat betekent dit voor de kans op succes van dit programma?
Uit gedragsonderzoek weten we dat mensen motivatie, het vermogen en een aansporing nodig hebben om een bepaald gedrag te vertonen. Als de motivatie te laag is, of de barrières te hoog, dan is de kans groot dat het gedrag niet plaatsvindt.
Op lange termijn kan het nodig zijn de recycling van aluminiumblikjes beter te faciliteren voor de consument, of meer te betalen, om het de moeite waard te maken. Supermarkten kunnen bijvoorbeeld hun capaciteit voor het inleveren van flessen en blikjes vergroten en misschien blikjes accepteren die gedeukt of helemaal platgedrukt zijn. Zo wordt het voor de consument gemakkelijker om zijn blikjes te verzamelen, in een kleinere ruimte op te slaan en misschien minder kleverig te worden. Wat anders kan gebeuren is dat consumenten kiezen voor flessen, of nog slechtere verpakkingen met gemengde materialen die veel moeilijker te recyclen zijn.
Wilt u meer weten?
Neem contact met ons op om meer over onze resultaten te horen of om meer te weten over hoe wij uw bedrijf of product het beste kunnen helpen om consumenteninzichten te benutten.
